Die grote, witte gevaartes. Je kent ze wel: windmolens. Ze zijn controversieel, zeker op het platteland. Want windmolens worden niet in de stad neergezet: de mensen die pleiten voor deze machines zijn vaak stedelingen en hebben er geen last van.
We mogen stilstaan bij de invloed van windmolens op onze lokale cultuur en welzijn. Deze windmolens beperken het uitzicht en kan lokaal invloed op de gezondheid van mensen hebben. Denk aan slagschaduw of hoogfrequente tonen. Toch moet er iets gebeuren. Ons gedrag in het rijke Westen heeft invloed op de rest van de armere wereld. Wat liberale partijen zoals VVD, D66 en JA21 willen: verduurzamen zonder het ten koste gaan van een soms luxueuze levensstijl.
Hierin kunnen we als christenen ons onderscheiden. Enerzijds landschapsvervuiling tegengaan door terughoudend te zijn met windturbines in het landschap, maar juist tegelijkertijd matig te zijn. Hiermee staan we in de traditie van Calvijn, waarin soberheid en matigheid gelden.
Een voorbeeld. Onderzoek van enkele jaren geleden liet zien dat SGP-stemmers een stuk minder vliegen dan bijvoorbeeld D66-stemmers (zie grafiek[1]). Dit siert ons.
Laten we dit vast houden! Ook in christelijk Nederland gaan reizen verder en worden luxueuzer.
Wat betreft het vliegverkeer (er wordt eindelijk iets gedaan om de groei van het aantal vliegbewegingen af te zwakken). Een vliegveld als Schiphol is geen vriend van de boeren. Dit heeft alles te maken met de stikstofruimte die Schiphol voor zich opeist ten koste van het boerenbedrijf. Niet alleen koopt de vliegveldexploitant steeds meer boerenbedrijven op, maar het blokkeert met dit gedrag ook de toekomst van de zogenaamde PAS-melders – agrarische bedrijven die voorheen geen vergunning nodig hadden, maar na een uitspraak van de rechter wél.
Hiermee zie je dat vlieggedrag niet bevorderlijk is willen we de boeren steunen. Hierin vormt de opening van vliegveld Lelystad voor vakantievluchten ook een bedreiging, qua uitstoot van extra stikstof en mogelijke overlast door geluid.
In onze regio Foodvalley, waarin boeren een grote rol spelen, doen we al veel aan verduurzaming. Denk bijvoorbeeld aan het grote aandeel zonnepanelen. Veel Nederlanders hebben deze op het dak gelegd. Per hoofd van de bevolking loopt Nederland wat betreft zonne-energie voorop (zie afbeelding). Ook andere energiebronnen zijn onder de aandacht.
Eén van de voorbeelden uit de Foodvalley is het zonnepark in aanbouw Branderwal. “Daar wordt gewerkt aan opwek, opslag en regionale afzet van groene stroom en waterstof. Bij de aanleg van het park wordt rekening gehouden met meervoudig ruimtegebruik van het terrein (teelt onder zon) innovatie (de productie van groene waterstof) en buurtparticipatie[1].”
Willen we terughoudend zijn met windenergie in onze landelijke cultuur? Er zijn gelukkig alternatieven, bijvoorbeeld nucleair: de kleine, modulaire reactor (SMR). Uit een statement[2] van SGP-jongeren: “In landen als Canada en het Verenigd Koninkrijk wordt er momenteel ingezet op SMR’s, en de verwachting is dat deze voor, of op zijn minst rond 2030 klaar kunnen zijn. Daarom vormen SMR’s ook voor de kortetermijnplannen een belangrijke aanvulling op het ontwikkelen van wind- en zonne-energie.”
Ook in plannen van de Regio Foodvalley, de zogenoemde RES[3], wordt aangegeven dat windenergie het liefst bij snelwegen of nabij bedrijventerreinen wordt opgewekt.
Er is nog veel te zeggen over de energietransitie. Mijn punt is: we kunnen als christenen onze bijdrage leveren door matig te leven en tegelijkertijd op innovatie in te zetten.
[1] https://www.koninklijkhuis.nl/actueel/nieuws/2022/03/23/koning-brengt-werkbezoek-over-regionale-energie-strategieen-aan-regio-foodvalley
[2] https://www.sgpj.nl/artikelen/nederland-is-goed-op-weg-met-klimaatbeleid-maar-verbetering-blijft-mogelijk
[3] https://www.regiofoodvalley.nl/programma/energietransitie/
[1] https://www.luchtvaartnieuws.nl/nieuws/categorie/72/algemeen/kiezers-van-d66-vvd-en-groenlinks-vliegen-het-vaakst